Wil jij een verhaal of boek schrijven? Dan kan het helpen om te spieken bij anderen en via die weg je eigen thema, stijl of vorm te vinden. In de serie De kunst afkijken dit keer het verhaal over een film die verrassend genoeg weinig tot niks bij de kijker teweegbrengt. Wat ging er mis in het maakproces en wat kunnen we daarvan leren?

Je kent vast die heerlijke film lntouchables, het was in Nederland de hit van 2012. Na Intouchables maakten Eric Toledano et Olivier Nakache nog meer films die hét allemaal hadden. Je zou denken dat na de reeks successen ook hun nieuwste film Une année difficile weer zou verrassen, vermaken en ontroeren, maar deze nieuwkomer brengt bij de kijker weinig tot niks teweeg. Hoe is dat mogelijk?

In de film wordt een groep klimaatactivisten tegenover twee geldgerichte mannen gezet. De klimaatactivisten zijn humorloos, integer én karikaturaal. De vrouw die de groep leidt heeft een huis zonder spullen want spullen zijn de vijand, en door haar ecotrauma is ze niet in staat van iemand te houden. De twee mannen worden neergezet als charmant, niet-integer én karikaturaal. De twee hebben beiden voor tienduizenden euro’s schuld opgelopen door hun consumptiepatroon, en grijpen elke boefjesachtige kans aan weer wat eurootjes te verdienen om zo uit het rood te komen. Als zogenaamde liefde hen daarbij voordeel kan opleveren, zullen ze het niet nalaten.  

En toen en toen

Op zich is de keuze van deze twee uitersten nog niet zo gek. Tegenstellingen zijn een voorwaarde voor spanning in een verhaal. Als een verhaal alleen maar lief en schattig is, kan het helpen de tegenkant erin te vlechten. Je hebt wrijving nodig om als lezer of kijker op het puntje van je stoel terecht te komen. En als een verhaal alleen maar zwaar is, kan het helpen de kijker of lezer wat adem te bieden om aangehaakt te blijven. Maar het maken van elk boek en elke film begint altijd bij een verhaal dat jij graag wil vertellen. Dat is de essentie, kern of ziel van jouw maaksel. Dat is jouw harteklop en dat is waardoor de kijker of lezer straks aan je lippen hangt. Daarna kan je de vorm bedenken en kan je gaan finetunen, zoals onder meer de tegenstellingen. Bij deze film lijken de makers echter omgekeerd te hebben geredeneerd. ’We nemen twee tegenstellingen, dat werkt altijd, en die kneden we tot een verhaal.’ Dat leidt onherroepelijk tot een film zonder ziel. Dat is ook te zien aan het verloop van het verhaal, het sneeuwt losse eindjes en plotselinge wendingen die nergens uit voortkomen. Er is geen diepere laag die het verhaal in beweging brengt en waardoor we als lezer worden meegevoerd en in vervoering raken. Het is en toen, en toen, en toen. De spelers hebben daardoor ook niks in handen om te spelen en dat merk je. Zelfs karikaturen hebben een ziel nodig om tot leven te komen, maar deze personen blijven plat als een dubbeltje.

Zoeken heeft zin

Jammer maar helaas van deze film van Toledano en Nakache, en tegelijk een mooi voorbeeld voor als jij je verhaal wil schrijven. Zoek eerst naar je essentie. Het is soms even zoeken maar de ziel is altijd vindbaar, merk ik bij mijn schrijfcoachingsklanten. Dat is ook precies het mooie van het proces, die ziel is een kostbaarheid. Die ziel zet het verhaal in beweging. Als je begint met het vinden van de ziel van je verhaal, dan volgt de rest van je creatie en finetuning vanzelf en komt het altijd goed.

Wil jij ook een verhaal schrijven? Ik hoop je met deze reeks te inspireren. En als ik je kan helpen met het vinden van de ziel van je verhaal doe ik dat natuurlijk graag.

BOEKENTIP
Wil je het tegenovergestelde lezen van een plat verhaal? Lees dan bijvoorbeeld Moeders zondag, van Graham Swift. Hier zijn de tegenstellingen juist uiterst subtiel verwerkt. In mijn aantekeningen staat: ‘’Wat een juweeltje, even een paar lastige bladzijdes aan het begin, want wie is wie (nooit mijn sterkste kant), en daarna alleen maar prachtig!’’

Graham Swift (2027). Moeders zondag. Uitgeverij Hollands diep. 15 euro
Ook als ebook verkrijgbaar.

FILMTIPS
Ik gun de filmhuizen natuurlijk wèl hun bezoek dus ook nog even wat tips! Er is heel veel moois en bijzonders en aangrijpends te zien momenteel. Mijn aanraders zijn Past lives (ontroerend en universeel), Killers of the Flower Moon (waargebeurd, weergaloos gespeeld), The Albanian Virgin (wel even zelf kijken of dat verhaal je aanspreekt, ik was diep onder de indruk), Reality (adembenemend en one of a kind-film) en Anatomy of a fall (supersubtiel en razendspannend). Er is nog veel meer moois uiteraard! Let me know, ik ben dol op tips. 😉

DANKJEWEL!
Het boek van Graham Swift is verkrijgbaar bij je eigen boekhandel of via mijn linkje. Als je bestelt via het linkje krijg ik een kleine commissie. En als jij via dat linkje je sokkenvoorraad aanvult of je flanellen dekbedhoes bestelt (mijn eigen ontdekking van vorig jaar, nu heb ik het nooit meer koud, yes!) of Sinterklaas een handje helpt, help je mij daar ook mee. Ik kan niet zien wie wat aanschaft (gelukkig) dus je privacy is gegarandeerd. Dankjewel hoe dan ook voor het lezen van mijn blogs, ik vind het leuk om ze voor je te schrijven. Tot volgende keer!

***
Wil jij iets zeggen over deze film, het boek, dit blog of heb je een boekentip? Welkom bij de comments: